نگاهی به ۴ کتاب از تازههای نشر | از ژاپن پساجنگ تا انقلاب دیجیتال
«سوموی گاوها»، «نیروی خشونتپرهیزی»، «در دل جنگل» و «اخلاق هوش مصنوعی» از تازههای نشر ایران هستند که در ادامه به معرفی کوتاهی از آنها میپردازیم.
خادم | شهرآرانیوز؛ «سوموی گاوها»، «نیروی خشونتپرهیزی»، «در دل جنگل» و «اخلاق هوش مصنوعی» از تازههای نشر ایران هستند که در ادامه به معرفی کوتاهی از آنها میپردازیم. این آثار را به ترتیب نشرهای ماهی، برج، بیدگل و کرگدن منتشر کردهاند. یاسوشی اینوئه در رمان کوتاه «سوموی گاوها» تصویری موجز، اما دقیق از ژاپن و مردم آن کشور پس از جنگ جهانی دوم ترسیم کرده است.
جودیت باتلر در تازهترین اثر خود، «نیروی خشونتپرهیزی»، خشونت را موضعی اخلاقی-سیاسی فعال و قدرتمند دانسته است. جان یورک، نویسنده و فیلمساز، در کتاب «در دل جنگل» از فنون داستانگویی و اشتراک داستانهای گیرا و موفق میگوید. در نهایت، لوچیانو فلوریدی، فیلسوف، که دغدغه انقلاب دیجیتال و هوش مصنوعی را دارد، در اثر خود با عنوان «اخلاق هوش مصنوعی» کوشیده است توجه مخاطب را به این برهه مهم تاریخی و نقش انسان در شکلدهی آن معطوف کند.
تضادها و تردیدهای یک جامعه پس از جنگ
«سوموی گاوها» رمان کوتاهی است از یاسوشی اینوئه، از نویسندگان شاخص ژاپنی که نخستینبار در سال ۱۹۴۹ منتشر شد. اینوئه در این اثر تضادهای اخلاقی، اجتماعی و سیاسی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم را به نمایش میگذارد. او از خلال به تصویر کشیدن یک رویداد ساده، اما پرتنش -نبرد گاوها- به نقد مفاهیم قدرت، سودطلبی، اخلاق و بیاعتمادی اجتماعی میپردازد.
ناشر در معرفی این اثر نوشته است: «داستان سردبیر روزنامهای کوچک که تصمیم میگیرد همهچیزش را - ازجمله رابطه سه ساله با دلدادهاش را- به خطر بیندازد و در ورزشگاه بیسبال مسابقهای ترتیب دهد برای نبرد گاوها. حکایت سادهای از بلندپروازی و جسارت تجاری و سرانجام بدبینی و پوچانگاری، که انگار مصداق حالوهوای کشوری است که هنوز نمیداند از شکست گریزی هست یا نیست.»
در این رمان کوتاه شخصیتها در طول داستان با سؤالاتی اخلاقی درباره مسئولیت فردی، قدرت و تأثیر تصمیماتشان روبهرو میشوند و اینوئه به طور دقیق با تردیدهای انسانی برخورد میکند.
اخلاق و مسئولیت فردی در موقعیتهای بحرانی، تضاد سنت و مدرنیته و تأثیر آن بر تصمیمگیریهای فردی و اجتماعی، نقد ساختارهای قدرت، بازار و سودجویی که به ظاهر بیارتباط با افراد روزمره هستند، اما در واقع بر زندگی آنها تأثیر میگذارند و تأثیر احساسات شخصی و روابط عاشقانه بر کار و تصمیمهای حرفهای محورهای اصلی این اثر است که در یک روایت نسبتا آرام و با لایههای طنز تلخ پیش میرود.
همانطور که اشاره شد این اثر سال ۱۹۴۹ و چهار سال پس از پایان جنگ جهانی دوم منتشر شد؛ دورهای موسوم به «دوره اشغال» (Occupation Period) که زمان بسیار حساسی برای ژاپن بود و این کشور تغییرات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را تجربه میکرد.
نبرد گاوها را نمادی از کشمکش برای بقا در ویرانی پس از جنگ، تضاد سنت و مدرنیته، ابزاری برای کسب سود و سرمایه و خشونتهای پنهان و آشکار در آن دوره دانستهاند. در مجموع، اینوئه از طریق «سوموی گاوها» تابلویی دقیق و ظریف از ژاپن در یک نقطه عطف تاریخی ارائه میدهد. او نه تنها وقایع بیرونی، بلکه درگیریهای درونی و اخلاقی انسانها را در مواجهه با ویرانی، بازسازی و تغییرات عمیق اجتماعی به تصویر میکشد.
سوموی گاوها، نوشته یاسوشی اینوئه، ترجمه علیرضا شفیعینسب، نشر ماهی، ۱۴۰۴، ۱۱۲صفحه، ۱۲۰ هزار تومان
پرهیز از خشونت به عنوان یک کنش
«نیروی خشونتپرهیزی» که سال ۲۰۲۰ منتشر شده است به بررسی دوباره مفهوم عدم خشونت میپردازد و آن را از یک ایده صرفا اخلاقی یا مذهبی، به یک موضع اخلاقی-سیاسی فعال و قدرتمند تغییر میدهد. باتلر در این اثر به دنبال آن است که عدم خشونت را به عنوان یک نیروی فعال و سازنده، نه یک انفعال، معرفی کند.
در پشت جلد ترجمه فارسی کتاب آمده است: جودیت باتلر معتقد است خشونتپرهیزی درواقع موضعی اخلاقی در میانه میدان سیاسی است؛ اما اغلب به اشتباه عملی منفعلانه یا اخلاقی فردگرایانه برای پرهیز از روبهرو شدن با اشکال موجود قدرت تعبیر میشود. او میکوشد نشان دهد که اخلاق خشونتپرهیزی تنها زمانی معنا پیدا میکند که با مبارزهای سیاسی و گسترده برای برابری اجتماعی پیوند خورده باشد.
باتلر با تکیه بر نظریههای فوکو، فانون، فروید و بنیامین نشان میدهد که چگونه ممنوعیت خشونت معمولا شامل جانهای «در خور سوگ» نمیشود و چگونه «توهمهای نژادی» خشونتهای دولتی و رسمی را توجیه میکنند. این جنبشها ادعاهای اخلاقی خود را بر مبنای درک وابستگی متقابل زندگیها و ارتباط آن با برابری اجتماعی و سیاسی شکل میدهند.
باتلر در نیروی خشونتپرهیزی از ما میخواهد تا درباره اخلاق مقاومت بازنگری کنیم و امکانات بالقوه خشونتپرهیزی را در مواجهه با بیعدالتیهای نظاممند توضیح میدهد. تحلیل تیزبینانه باتلر از خشونتپرهیزی چهارچوبی حیاتی برای درک پیچیدگیهای اعتراض و همبستگی در دنیای امروز ارائه میدهد.
پرهیز از خشونت به عنوان یک نیروی فعال، پیوند پرهیز از خشونت با برابری اجتماعی و عدالت، نقد فردگرایی و گسترش مفهوم خشونت، نژادپرستی و خشونت دولتی و مقاومت در برابر انحصار خشونت از مهمترین مضامین این کتاب است.
این کتاب تأثیر زیادی در مباحث معاصر درباره عدالت اجتماعی، مقاومت و فلسفه سیاسی داشته است. باتلر با این اثر، عدم خشونت را از حاشیههای مباحث فلسفی و سیاسی به مرکز توجه میآورد و آن را به عنوان یک استراتژی قدرتمند و اخلاقی برای تحول اجتماعی و مبارزه با انواع سرکوب بازتعریف میکند. او نشان میدهد که عدم خشونت، به جای انفعال، نیاز به شجاعت، آگاهی و تعهد به عدالت دارد.
نیروی خشونتپرهیزی، نوشته جودیت باتلر، ترجمه محدثه واضحیفرد، نشر برج، ۱۴۰۴، ۱۹۲ صفحه، ۲۸۵ هزار تومان
هنر شناخت داستان گیرا
تقریبا سالی نیست که کتابی درباره داستاننویسی و فوت و فن آن منتشر نشود. هر چند نگرانیهایی درباره ریزش مخاطبان داستان و رمان مطرح شده و میشود، اما داستانگویی هنوز فنی است که مخاطبان پرشماری دارد. اگر از شمار کتابخوانها کم شده بر شمار کسانی که سریال و فیلم میبینند، افزوده شده است و دنیای تصویر هم سخت محتاج داستانگویان قَدَر است.
«در دل جنگل» از تازهترین آثار در حوزه آموزش داستاننویسی است که منتشر شده است. این کتاب نوشته جان یورک، نویسنده و فیلمساز است. در وبسایت او در معرفی کتاب آمده است: «این اثر (در دل جنگل) به عنوان متن پیشرو بریتانیایی در زمینه ساختار روایی شناخته میشود [..]جان یورک استدلال میکند که همه داستانها از یک طرح اولیه مشترک پیروی میکنند -زیرا آنها منعکسکننده نحوه درک مغز انسان از جهان هستند.
داستانسرایی به طور ذاتی در ادراک انسانی ما نهفته است. ما نمیتوانیم داستان نگوییم و همه ما به طور غریزی توانایی این کار را داریم. در این کتاب جان یورک به شیوهای بسیار نوآورانه تحلیل میکند که چگونه و چرا این طرح اولیه کار میکند. این تحلیل بر اساس دهها سال تجربه او نه تنها در مطالعه و تدریس ساختار داستان پنجپردهای است، بلکه از تجربه او در ساخت فیلم و درام تلویزیونی که میلیونها نفر در سراسر جهان تماشا کردهاند، نشئت میگیرد.»
بیدگل، ناشر این اثر به فارسی نیز در معرفی کتاب نوشته است: «ما داستان میگوییم تا از چندوچون زندگی سر دربیاوریم. اما چرا مجذوب این روایت میشویم و آن دیگری چنگی به دلمان نمیزند؟ از اسطورههای کهن گرفته تا محبوبترین رمانها و فیلمهای امروزی، داستانهای ماندگار از دل ساختاری سر برمیآورند که بازتابی از تجربههای زنده و واقعی ماست.
[..]جان یورک، نویسنده و سازنده بسیاری از سریالهای تلویزیونی نامآشنا، با رجوع به انواع و اقسام نمونهها، از هملت گرفته تا سوپرانوز، از فیلمنامه گرفته تا نمایشنامه، رمان، گزارشهای ژورنالیستی و حتی نقاشی، پرده از الگوهای جامع و جهانشمولی برمیدارد که در دل ماندگارترین روایتها نهفته، الگوهایی که درکشان کلید خلق داستانهایی است که نهتنها مخاطب را سرگرم میکنند، بلکه عمیقا او را تحتتأثیر قرار میدهند.»
در دل جنگل، نوشته جان یورک، ترجمه علیرضا شفیعینسب، نشر بیدگل، ۱۴۰۴، ۳۶۴ صفحه، ۵۲۵ هزار تومان
انقلاب دیجیتال، یک نقطه عطف تاریخی
هوش مصنوعی با سرعتی سرسامآور دارد فراگیر میشود و همراه آن -همانطور که همواره همپای هر تغییر مهم دیگر در طول تاریخ- بیمها و هشدارهایی نیز مطرح میشود. لوچیانو فلوریدی، فیلسوف معاصر ایتالیاییالاصل است که در حوزه فلسفه و اخلاق اطلاعات، آثار و اشتهار بسیار دارد. او از فلاسفهای است که دغدغه این انقلاب دیجیتال را دارد.
در معرفی ناشر فارسی از این اثر و نویسندهاش آمده است: «این کتاب اثر تحلیلی و فلسفی ارزشمندی در حوزه اخلاق هوش مصنوعی و سیاستگذاری در قلمرو آن است. به دلیل اندوختههای فلسفی و تحلیلی فلوریدی در زمینه فلسفه و اخلاق اطلاعات، اثر حاضر از رویکرد استدلالی منسجمی در تبیین مبانی فلسفی اخلاق هوش مصنوعی برخوردار است.
به همین دلیل، میتوان این کتاب را افزون بر محققان اخلاق، خصوصا اخلاق کاربردی، به مهندسان، مدیران، حقوقدانان و سیاستگذاران مرتبط با توسعه و استقرار سیستمهای هوشمند نیز پیشنهاد کرد. فلوریدی از معتبرترین و بانفوذترین چهرههای فلسفه معاصر به شمار میرود. او بنیانگذار فلسفه اطلاعات است و از مهمترین مفسران انقلاب دیجیتال محسوب میشود. پژوهشهای او اغلب بر اخلاق دیجیتال، اخلاق هوش مصنوعی، فلسفه اطلاعات و فلسفه فناوری متمرکز است.
سایر زمینههای موردعلاقهاش شامل معرفتشناسی، فلسفه منطق، تاریخ و فلسفه شکگرایی است. در میان جوایز متعدد او، میتوان به نشان شوالیه صلیب اعظم (نشان لیاقت جمهوری ایتالیا) اشاره کرد که در سال ۲۰۲۲، به پاس آثار بنیادیاش در فلسفه، به او اعطا شد.»
نویسنده در پیشگفتار کتاب به نگرانیهایی که همراه انقلاب دیجیتال اکنون در حال وقوع است و ما شاهدان آن هستیم، اشاره کرده و نوشته است: «بهای چنین جایگاه ویژهای در تاریخ عدم قطعیتهای نگرانکننده است. [..]دقیقا به این دلیل که انقلاب دیجیتال بهتازگی آغاز شده است، این فرصت را داریم که آن را به طُرقی مثبت شکل دهیم، آنچنان که برای بشریت و هم برای کره زمینمان مفید باشد.
همانطور که وینستون چرچیل میگفت: «ما ساختمانهای خود را شکل میدهیم، سپس آنها ما را شکل میدهند.» [..]قبل از آنکه [واقعیتهای دیجیتالمان]شروع به اثرگذاری نادرست بر ما و نسلهای آینده کنند، میتوانیم آنها را اصلاح کنیم.»
اخلاق هوش مصنوعی، اصول، چالشها و فرصتها نوشته لوچیانو فلوریدی، ترجمه علیرضا ثقهالاسلامی، نشر کرگدن، ۱۴۰۴، ۴۶۴ صفحه، ۷۵۰ هزار تومان
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
